Φοιτητικό
κίνημα
Αγώνας Διαρκείας – Σύγκρουση με την κυβέρνηση
ΜΕΧΡΙ
ΤΗ ΝΙΚΗ
Ο πρώτος απολογισμός των κινητοποιήσεων και η συνέχειά τους
Φοιτητές και νεολαία καταδικάζουν
καθολικά το νομοσχέδιο για την παράκαμψη-κατάργηση του Άρθρου 16 και για την
ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και συμμετέχουν κατά χιλιάδες στις πιο
μαζικές Γενικές Συνελεύσεις και καταλήψεις της δεκαετίας. Οι πρώτες κινητοποιήσεις,
που ξεκίνησαν δειλά την 1η εβδομάδα μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, έγιναν
ένα φοιτητικό κίνημα: (1) Οι καταλήψεις ξεκίνησαν αρχικά στην Αθήνα και εξαπλώθηκαν
γρήγορα σχεδόν σε όλες τα πανεπιστήμια. Όλες οι σχολές της Αθήνας, σχεδόν όλες
τις Θεσσαλονίκης και περισσότερες από τις μισές σχολές πανελλαδικά βρίσκονται
υπό κατάληψη, και μάλιστα εν μέσω εξεταστικής. (2) Την 1η εβδομάδα
συμμετείχαν στις πορείες: 3.000 φοιτητές και μαθητές στην Αθήνα, 1.000
Θεσσαλονίκη, ενώ οι πορείες στις περιφερειακές πόλεις ήταν σχετικά μικρές σε
μαζικότητα. Τη 2η εβδομάδα η συμμετοχή εκτοξεύτηκε: 10.000 στην Αθήνα και
περίπου 3.000 Θεσσαλονίκη, ενώ μαζικές πορείες πραγματοποιήθηκαν και σε όλες
τις μεγάλες πόλεις.
Χαρακτηριστικά
των κινητοποιήσεων και συνελεύσεων
Α) Οι συνελεύσεις και
καταλήψεις στην Αθήνα, ειδικά εν μέσω εξεταστικής, δείχνουν μια αποφασιστικότητα
πρωτόγνωρη, εδώ και πολλά χρόνια (παρά τη γενικά δυσμενή συγκυρία και την κρίση
του φοιτητικού-εργατικού κινήματος). Η νεολαία βροντοφώναξε ότι δεν είναι
διατεθειμένη να δεχτεί μια περαιτέρω υποβάθμιση των σπουδών και των δικαιωμάτων
της. Σιγά-σιγά σπάνε οι διάφορες αυταπάτες για «ατομικές λύσεις», οι επιλογές
που εκφραζόταν κυρίαρχα με τη λογική «πρώτα απ’ όλα πρέπει να διαβάσω, για να
πάρω γρήγορα πτυχίο».
Β)
Η συμμετοχή των φοιτητών στις συνελεύσεις είναι επίσης ένα ποιοτικό
χαρακτηριστικό. Είναι ένα από τα στοιχεία που έλειπαν π.χ. από τις
κινητοποιήσεις των Τεμπών, από τον αγώνα ενάντια στην πανεπιστημιακή αστυνομία
κ.ά. Αποτελεί ένα από τα καθοριστικά βήματα για την αναβάθμιση του αγώνα, στην προοπτική
μιας μετωπικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Γ)
Αποτυπώνεται μια καθολική καταδίκη των ιδιωτικών πανεπιστημίων χωρίς
μάλιστα να εμφανίζεται ιδιαίτερα το γνωστό νεοφιλελεύθερο κομμάτι της ΔΑΠ και
των υποστηρικτών των «ανοιχτών σχολών» κ.ά. Παρά την τεράστια ιδεολογική
προπαγάνδα, δεν υπάρχει ένα κομμάτι που προσπαθεί ενεργά να σταματήσει τις
καταλήψεις (πέρα ίσως από ελάχιστα κομματικά στελέχη της ΔΑΠ και αυτά καθώς
φαίνεται με λίγες δυνάμεις).
Ωστόσο,
αυτό το κίνημα βρίσκεται ακόμα σε μια αρχική φάση και σε μια κρίσιμη κατάσταση.
Δεν έχει αναπτυχθεί ακόμα ο σκελετός του: η συμμετοχή των φοιτητών σε όλο το
φάσμα του αγώνα (όχι μόνο στη συνέλευση και στη διαδήλωση), η ενότητά του μέσα
από συντονιστικά των καταλήψεων/συνελεύσεων που να είναι ζωντανά, ένα
ξεκαθάρισμα της πολιτικής κατεύθυνσης πως συνεχίζουμε. Δηλαδή αυτά τα στοιχεία
που είναι κρίσιμα για έναν αγώνα διαρκείας, ενάντια σε μια κυβέρνηση που
θέλει να παρουσιάζει «τσαμπουκά» και να λειτουργεί σαν χούντα.
Κυρίως
λείπει το σχέδιο για έναν Αγώνα Διαρκείας. Και αυτό είναι πολύ δύσκολο να
προκύψει από τις ίδιες δυνάμεις που μέχρι χθες είχαν άλλα σχέδια ή δεν είχαν
κανένα σχέδιο.
Η
ΠΚΣ είχε ξεκινήσει με μια προσπάθεια ανοιχτής διαίρεσης του κινήματος
(ξέχωρα συντονιστικά, καταγγελίες ενάντια σε συνελεύσεις όπου πλειοψηφούσαν
άλλες δυνάμεις κ.λπ.). Αυτό φαίνεται ότι ναυάγησε – και υποχρεώθηκε να
κάνει βήματα πίσω, συμμετέχοντας σε κοινά πλαίσια κ.λπ. Ωστόσο υπάρχει εμπειρία
από την ύπουλη στάση του μηχανισμού της σε τόσα άλλα κινήματα: η στάση της
είναι ουσιαστικά να υπονομεύει το κίνημα, άλλοτε καλυμμένα άλλοτε ανοιχτά. Η
άρνησή της να προβάλλει π.χ. την ανάγκη πολιτικής σύγκρουσης με την
κυβέρνηση είναι χαρακτηριστική και επικίνδυνη. Και είναι σε όλους γνωστό ότι
μόνο υποχρεωτικά σέρνεται στις συντονιστικές επιτροπές (προτιμάει τα ΔΣ των
«150 συλλόγων»), όπου είναι ένας κίνδυνος για να τους βάλει κάθε είδους
μπλοκάρισμα και τρικλοποδιά. Σε πολλά περιφερειακά πανεπιστήμια (π.χ.
Ιωάννινα), έχει συνταχθεί με το αντιδραστικό κομμάτι, αποφεύγοντας να καλέσει
πολυήμερες καταλήψεις. Γενικότερα, η ΠΚΣ μάλλον στόχευε σε ένα «κίνημα» πολύ
πιο μικρό και ελεγχόμενο, συμπλήρωμα των εκλογικών στόχων της – και τώρα καραδοκεί
να δώσει ένα τέλος, με μόνο σχέδιο μια «τελική» κινητοποίηση τη μέρα της
ψήφισης του νόμου.
Τα
ΕΑΑΚ είναι πολυσδιασπασμένα και χωρίς σαφές σχέδιο. Η ΑΡΙΣ αποδείχθηκε «δωρητής
σώματος» για την ΠΚΣ ακολουθώντας την πιστά σε ό,τι κάνει, βοηθώντας τη να
πάρει συνελεύσεις κ.λπ. Οι δυνάμεις του ΝΑΡ φαίνεται περισσότερο να
ακολουθούν/παρακολουθούν τα πράγματα, με μπόλικο βερμπαλισμό. Η ΑΡΑΣ κινείται
σε ένα πλαίσιο που καταρχήν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αγωνιστικό, ωστόσο δεν
έχει ξεκαθαρίσει πως βλέπει τα πράγματα (η στάση της στην αρχή του αγώνα ήταν
γεμάτη μισόλογα και πέρναγε κυρίως μέσα από τις γνωστές αδιέξοδες παραστάσεις
σε πρυτάνεις και κοσμήτορες), δεν προτάσσει κανένα σχέδιο για την ανάπτυξη του
κινήματος και ακόμα λιγότερο είναι σαφής για το τι σημαίνει η προοπτική μιας
ολομέτωπης σύγκρουσης με την κυβέρνηση.
Σημαντικό
πρόβλημα υπάρχει με τα Συντονιστικά των Καταλήψεων. Μέχρι τώρα
τουλάχιστον, σε κάθε πόλη πραγματοποιούνταν δύο, ένα της ΠΚΣ και ένα των
υπολοίπων δυνάμεων. Αν αυτό αλλάξει, είναι θετικό – αλλά το θέμα τα
συντονιστικά να μην μπλοκάρονται π.χ. από τα «φρένα» της ΠΚΣ και να μπορούν να
παίρνουν αποφάσεις προώθησης του αγώνα. Αυτό είναι το κύριο πρόβλημα μέχρι
σήμερα: εκτός από την επανάληψη της πορείας και των συνελεύσεων, δεν καταλήγουν
κάπου συγκεκριμένα, σε ένα σχέδιο δράσεων: μια κεντρική αφίσα, μια
συνέντευξη τύπου, οι εξωστρεφείς δράσεις (τοπικές πορείες κ.λπ.), η απεύθυνση
σε μαθητές, εκπαιδευτικούς και εργαζόμενους, η κατεύθυνση να κηρυχτεί απεργία.
Για ένα κίνημα που προσπαθεί να «ανέβει επίπεδο», τέτοια κενά και «αδράνειες»
μπορούν να βαρύνουν στη συνέχεια, δεν συγκεντρώνουν και δεν πολλαπλασιάζουν τη δυναμική
των κινητοποιήσεων, με κίνδυνο να την αφήσουν πρώτα να εξαντληθεί και μετά να διασκορπιστεί.
Συνεχίζουμε – Δυναμώνουμε τον Αγώνα
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ!
Το φοιτητικό κίνημα μπορεί να
έχει αδυναμίες, αλλά μπορεί να νικήσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη, που η «σταθερότητα»
και η «πυγμή» της έχει τεράστια προβλήματα και φαίνεται ότι αντιμετωπίζει ένα
νέο κύμα αυξανόμενης δυσαρέσκειας και απόρριψης από τους εργαζόμενους, τη
νεολαία, τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Ήδη η κυβέρνηση βρίσκεται σε μια ορισμένη
δυσκολία, πως θα προχωρήσει με τα νομοσχέδια που θέλει, έχει κλονισμούς και
τριβές στο εσωτερικό της – και δημιουργούνται συνθήκες για μια μαζική αμφισβήτησή
της στο δρόμο. Το φοιτητικό κίνημα ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια μπορεί να
αποβεί σημαντικό ή καταλυτικό γι’ αυτό. Είναι βέβαιο ότι θα έχει τη συμπάθεια
και συμπαράσταση ευρύτερων στρωμάτων.
Βασική
προϋπόθεση για τη συνέχιση του κινήματος, για τη μαζικοποίησή του, αλλά και για
να μπορέσει να αποκτήσει σκελετό και συνοχή, αποφασιστικότητα για σύγκρουση
μέχρι τέλους, είναι η συνέχιση των καταλήψεων σε πανελλαδικό επίπεδο. Τα Συντονιστικά
Γενικών Συνελεύσεων και Καταλήψεων πρέπει να αποτελέσουν πραγματικά κέντρα
ενοποίησης και οργάνωσης του αγώνα, που θα «τραβάνε» τους φοιτητές στην
ενεργή συμμετοχή. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να δρουν και να συζητάνε – αλλά και
να προφυλαχτούν από τις ύπουλες τρικλοποδιές της ΠΚΣ, από «έξω» ή από «μέσα».
Χρειάζεται πολιτικός διαχωρισμός «γραμμών» με την ΠΚΣ, που όπως κάνουν πάντα οι
ρεφορμιστές προσπαθεί να διασπάσει και να διαλύσει κάθε αγωνιστική προσπάθεια
που ξεφεύγει απ’ τον σχεδιασμό της (έχοντας λίγο-πολύ ως μόνο ορίζοντα τις
εκλογές, φοιτητικές και Ευρωεκλογές).
Γι’ αυτούς τους λόγους, η Σοσιαλιστική
Σπουδαστική Πάλη συμμετέχει όπου είναι δυνατόν σε κοινά πλαίσια, με
κριτήριο την ανάγκη να συνεχιστεί και να δυναμώσει ο αγώνας και παλεύοντας για
το πως θα γίνει αυτό – όχι γενικά και αόριστα για “να ενωθούμε" ή για να κρύψουμε
τα προβλήματα και τις ανάγκες του κινήματος.
Η δράση της ΣΣΠ
ΑΘΗΝΑ
Κινηθήκαμε
από την πρώτη στιγμή προσπαθώντας να εξηγήσουμε τη σημασία της επίθεσης αλλά
και την ανάγκη ενός ανυποχώρητου αγώνα διαρκείας. Προωθήσαμε τη δημιουργία «Επιτροπών
ενάντια στην κατάργηση του Άρθρου 16» και πραγματοποιήσαμε πλούσιες δράσεις:
προβολές ταινιών, μοιράσματα, παρεμβάσεις σε σχολές, λέσχες, βιβλιοθήκες,
σχολεία και γειτονιές. Τη 2η εβδομάδα, σε όλες τις σχολές και
τμήματα που παρεμβαίνουμε, συμμετείχαμε στα αγωνιστικά πλαίσια κατάληψης. Προσπαθήσαμε
μέσα από τη συμμετοχή μας στις συντονιστικές επιτροπές να ζωντανέψουμε τις
καταλήψεις, με συγκεκριμένες προτάσεις για αγωνιστικές δράσεις αλλά και
επιμένοντας στην ανάγκη για μια τακτική λειτουργία τους. Με αυτή την προσπάθειά
μας, καταφέραμε να έχουμε ένα μαζικό μπλοκ στη διαδήλωση στις 18/11, όπου εκτός
από φοιτητές συμμετείχαν και μαθητές.
Σε
Μαθηματικό (ΕΚΠΑ) και Γεωπονικό (όπου η ΑΡΙΣ έκανε κοινό πλαίσιο με ΠΚΣ),
εκτός από τα παραπάνω αναδείξαμε ιδιαίτερα τους κινδύνους που εγκυμονεί η στάση
της ΠΚΣ.
Γενικά, η ΠΚΣ προσπαθεί να βραχυκυκλώσει τις συντονιστικές επιτροπές (π.χ. στους Μηχανολόγους ΕΜΠ, όπου το κοινό αγωνιστικό πλαίσιο την οδήγησε σε μεγάλη περιθωριοποίηση). Βάζει συνεχώς και επίμονα «κολλήματα», απαιτώντας ομοφωνία για όποια απόφαση – δηλαδή να έχει η ίδια δικαίωμα βέτο. Είναι ανησυχητικό ότι, μέχρι τώρα, η αντιπαράθεση και ο διαχωρισμός με την ΠΚΣ από την πλευρά της ΑΡΑΣ δεν γίνεται με πολιτικούς όρους, αλλά π.χ. χωρίς ιδιαίτερη συζήτηση για το σχέδιο του αγώνα και τη σύγκρουση με την κυβέρνηση, μόνο με μια στείρα αντιπαράθεση για τη μέρα του συντονιστικού.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Από την πρώτη στιγμή, μπήκαμε
δυναμικά στις σχολές με μαζικές ενημερώσεις για το εγκληματικό «Ελεύθερο
Πανεπιστήμιο». Μετά την πρώτη διαδήλωση (11/1) συγκροτήσαμε μαζί με συμφοιτητές
μας τις «Επιτροπές για την Υπεράσπιση του Άρθρου 16», μέσα από τις οποία ανοίξαμε
το ζήτημα, με συγγραφή κειμένου, μοιράσματα σε σχολές και βιβλιοθήκες, ανάρτηση
πανό κ.λπ. Κάναμε μαζικές παρεμβάσεις σε σχολές, βιβλιοθήκη, λέσχη. Στις σχολές
όπου παρεμβαίνουμε συμμετείχαμε στις Γενικές Συνελεύσεις με αγωνιστικά πλαίσια,
προτείνοντας συμμετοχή στις διαδηλώσεις, πολυήμερες καταλήψεις και επιμένοντας
στην ανάγκη ενός ενωτικού, δημοκρατικού πραγματικού συντονισμού των Γενικών Συνελεύσεων
και Καταλήψεων.
Σημαντική
ήταν η παρουσία μας στη συνέλευση του Γεωλογικού ΑΠΘ, όπου το πλαίσιό
μας (σχεδόν πλειοψήφισε) προσπαθούσε να ωθήσει τον σύλλογο στη δράση παρά τις
αδιέξοδες προτάσεις των αυτόνομων. Χαρακτηριστική ήταν η στάση της ΠΚΣ, που δεν
αναγνώρισε την κατάληψη, στέλνοντας μήνυμα στην γραμματεία ότι η εξεταστική θα
πραγματοποιηθεί κανονικά!
Η ΠΚΣ
στη Θεσσαλονίκη, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, έδρασε ανοιχτά υπονομευτικά,
προσπαθώντας να οδηγήσει σε διάλυση το Συντονιστικό των καταλήψεων στην πόλη.
Ενδεικτικό ήταν και αυτό που
έγινε στο ΠΑΜΑΚ, όπου σύσσωμα ΕΑΑΚ και ΠΚΣ επέτρεψαν την απαράδεκτη και
αντιδημοκρατική πρακτική να ψηφίζουν οι φοιτητές και με «χαρτάκι» (να αφήνουν
την ψήφο τους φεύγοντας από τη συνέλευση, ένα είδος «επιστολικής ψήφου»).
ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Την πρώτη εβδομάδα, όπου οι
σχολές ήταν άδειες, επικεντρώσαμε στην προετοιμασία ενός κλίματος ετοιμότητας
για συνελεύσεις και αγώνα, δημιουργώντας «Επιτροπές Υπεράσπισης του Άρθρου 16»
ανά συγκρότημα σχολών. Μέσα από αυτές και τη δράση τους καταφέραμε να
οργανώσουμε γενικές συνελεύσεις στους συλλόγους που παρεμβαίνουμε, σε 3 από
τους οποίους (ΠΤΝ, Ιστορικό, Εστιακών) πάρθηκε απόφαση για συμμετοχή
στην πρώτη πορεία της 18/1 και κατάληψη. Μέσα από τις Επιτροπές και τις δράσεις
τους (συγγραφή κειμένου, ανακοινώσεις, ενημερώσεις, αναρτήσεις πανό και αφισών,
γκράφιτι, κ.λπ.) διευρύναμε τη συζήτηση για το επικείμενο νομοσχέδιο και
εντάξαμε συμφοιτητές μας στον αγώνα. Το μπλοκ της ΣΣΠ αλλά και των Συλλόγων που
πήραν απόφαση με το πλαίσιό της στη διαδήλωση συσπείρωσε έναν σημαντικό αριθμό
φοιτητών. Προωθήσαμε την οργάνωση Συντονιστικού ΓΣ και Καταλήψεων, μέσα από το
οποίο καθορίσαμε ένα σχέδιο για τη διεύρυνση του αγώνα, για τη διασφάλιση της σύγκλισης
των επόμενων συνελεύσεων και τη συνέχισης των καταλήψεων (οι αποφάσεις του
συντονιστικού: http://sosialistiki-spoudastiki-pali.blogspot.com/2024/01/blog-post_21.html).
Συγκροτήσαμε
Επιτροπή για την Υπεράσπιση του Άρθρου 16 και με μαθητές σε σχολεία, η παρουσία
των οποίων φαίνεται πλέον να είναι αναβαθμισμένος στις κινητοποιήσεις.
Η ΠΚΣ στην πόλη αποτελεί ένα είδος
«μπλοκ αντικατάληψης». Δεν «αναγνώρισε» τις καταλήψεις που έγιναν. Σε όλες
τις συνελεύσεις πρότεινε μόνο 1 μέρα κατάληψη, λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν
έχει σημασία πόσες μέρες κατάληψης αλλά να έχουμε σωστό περιεχόμενο» (το οποίο
φαίνεται ξέρει μόνο αυτή και κανένας άλλος).
ΠΑΤΡΑ
Στην Πάτρα,
ήδη από την πρώτη ημέρα, ξεκινήσαμε ενημερώσεις και παρεμβάσεις, καλώντας σε
μαζική συμμετοχή στις συνελεύσεις και προωθώντας αποφασιστικές μορφές πάλης,
όπως η κατάληψη. Δημιουργώντας μια «Επιτροπή για την Υπεράσπιση του Άρθρου 16»
καταφέραμε να κινητοποιήσουμε αρκετούς συναδέλφους.