Οι
Θέσεις της ΚΝΕ, που δημοσιοποιήθηκαν στην ιστοσελίδα της, για τον νέο
νόμο-πλαίσιο της Κεραμέως που βρίσκεται στα σκαριά είναι τουλάχιστον ελλιπείς.
Δεν παρουσιάζουν στην ολότητά της την επίθεση της κυβέρνησης της ΝΔ για το
τελειωτικό χτύπημα στη δημόσια-δωρεάν παιδεία. Είναι εξαιρετικά προβληματικές
στην ανάλυσή τους, αλλά και ως βάση για την πρακτική μέσα στο κίνημα.
Πώς αναλύει η ΚΝΕ
τον νέο νόμο-πλαίσιο;
Καταρχάς,
σε ό,τι αφορά την ανάλυση των διατάξεων του νέου νόμου-πλαισίου, δεν γίνεται
αναφορά στην εισαγωγή σε σχολές και όχι σε τμήματα. Η ΠΚΣ/ΚΝΕ αρκείται στη
γενικόλογη έκφραση «αναδιάταξη του ακαδημαϊκού χάρτη», χωρίς να ξεκαθαρίζεται
ότι αυτό συνεπάγεται μαζικά κλεισίματα και συγχωνεύσεις τμημάτων. Τους αρκεί ο απαλός
χαρακτηρισμός «νοικοκύρεμα» και όχι ο πραγματικός, διάλυση των
πτυχίων και συρρίκνωση του εκπαιδευτικού μηχανισμού, που δείχνει πόσο σοβαρή
είναι η κατάσταση. Και αυτό γιατί (όπως και η ηγεσία του ΚΚΕ) αντιμετωπίζει και
αυτή την επίθεση σαν «μια από τα ίδια»: θεωρούν ότι υπάρχει κάποια «ανάπτυξη» του
ελληνικού καπιταλισμού, απλά αυτή είναι για λίγους, ταξική και άδικη. Έτσι,
κλείνουν τα μάτια στη μνημονιακή 10ετία ύφεσης και οπισθοδρόμησης, στην
απελπιστική συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης, στη χρεοκοπία διαρκείας με την
έκρηξη όλων των χρεών (δημόσιων, επιχειρήσεων, νοικοκυριών κ.λπ.) – και μάλιστα
παρά τις βάρβαρες νεοφιλελεύθερες επιθέσεις, περικοπές και «θυσίες» που έχουν
επιβληθεί στους εργαζόμενους!
Για
την επαναφορά των Συμβουλίων Διοίκησης Ιδρυμάτων, η ΠΚΣ/ΚΝΕ
εσκεμμένα δεν εξηγεί τον συγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας τους, δηλαδή με τους λεγόμενους
«ανθρώπους της αγοράς», ουσιαστικά με μάνατζερ. Αυτοί θα έχουν τον πρώτο και
τον τελευταίο λόγο στη διαχείριση των οικονομικών των ΑΕΙ. Θα ψάχνουν ουσιαστικά
να προσελκύσουν πόρους «από έξω»: Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα
(ΣΔΙΤ, οι περίφημοι εργολάβοι, που ξεκοκαλίζουν όλο το δημόσιο χρήμα με
συμβάσεις-σκάνδαλα), δίδακτρα, «αξιοποίηση της περιουσίας των ΑΕΙ»,
«συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού». Αυτά θα επιβάλλονται με το
μαστίγιο της σκληρής, ακραίας νεοφιλελεύθερης «αξιολόγησης», που θα λειτουργεί
ως μοχλός πίεσης για να μειώνεται δραματικά η κρατική χρηματοδότηση. Οπότε, για
να μην κλείσει το εκάστοτε ίδρυμα/σχολή/τμήμα θα πρέπει να κυνηγά αδιάκοπα
όλους αυτούς τους στόχους του Υπ. Παιδείας και των «ανθρώπων της αγοράς» που θα
διοικούν. Πρόκειται ουσιαστικά για μια τεράστια εμπορευματοποίηση των ΑΕΙ, για
τη μετατροπή τους σε μια επιχείρηση που πρέπει να βγάζει κέρδος μέσα από τη
λεηλασία των κρατικών υποδομών και των ίδιων των σπουδών μας. Δεν υπάρχει
κανένα ξεκαθάρισμα γι’ αυτό στις Θέσεις της ΚΝΕ, παρά μόνο μια αόριστη υποταγή
της εκπαίδευσης στις ανάγκες των μονοπωλιακών ομίλων κ.λπ. Χαρακτηριστικά λένε
το εξής, εντελώς γενικόλογο: «Στην πραγματικότητα
σήμερα κανείς δεν περισσεύει, αν κίνητρο είναι η ικανοποίηση των κοινωνικών
αναγκών και όχι η κερδοφορία των μονοπωλίων.»
Η
ΚΝΕ αρκείται, επίσης, στην ίδια χαλαρή και επιφανειακή κριτική στην ίδρυση Τμημάτων
Εφαρμοσμένων Επιστημών. Υπενθυμίζει ότι επί ΣΥΡΙΖΑ «ανωτατοποιήθηκαν» τα
ΤΕΙ (βλ. την αναλυτική κριτική της ΣΣΠ στις Θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την
εκπαίδευση: https://sosialistiki-spoudastiki-pali.blogspot.com/2022/02/blog-post_26.html).
Τότε, βέβαια, με τη στάση τους σιωπηρά υποστήριξαν τον νόμο Γαβρόγλου και τις βασικές πτυχές της «επιχειρηματολογίας» του ΣΥΡΙΖΑ, π.χ. «το ΤΕΙ “βάφω νύχια, ας κλείσει”». Γιατί είναι δέσμιοι της αυταπάτης για μια «ολοκληρωμένη επιστημονική γνώση», χωρίς να βλέπουν ότι μέσα στην κρίση και χρεοκοπία του ελληνικού καπιταλισμού αυτό δεν είναι ούτε «νοικοκύρεμα», αλλά απλά ξύρισμα των δικαιωμάτων της νεολαίας να σπουδάζει. Π.χ. ότι νομοτελειακά τέτοιες σχολές είναι οι πρώτες όπου θα επιβληθούν δίδακτρα για να «σωθούν» ή για όποιον τις «επιλέγει» ως λύση ανάγκης. Θα αποτελέσουν «εύφορο πεδίο» για τους νεοφιλελεύθερους κανίβαλους της ΝΔ, εφόσον θα υποστούν ακραία υποβάθμιση μέσω των συγχωνεύσεων παρόμοιων ή συναφών γνωστικών πεδίων.
Τι πραγματικά
επιδιώκει ο ΣΕΒ;
Η
ΠΚΣ/ΚΝΕ παίρνει ως αφετηρία αυτή την «ανάπτυξη» καπιταλισμού για λίγους (και
μαζί τα «κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων» κ.λπ., ανεξάρτητα αν αυτά βγαίνουν μέσα
από μια πραγματική καπιταλιστική ανάπτυξη ή από μια παρασιτική αρπακτικότητα:
ιδιωτικοποιήσεις, μειώσεις μισθών κ.λπ.). Η «ανάλυσή» της για τον εκπαιδευτικό
μηχανισμό είναι λοιπόν άσχετη με την πραγματικότητα, ότι 1.000.000 πτυχιούχοι δεν
μπορούν να απορροφηθούν από τον ελληνικό καπιταλισμό, μένουν άνεργοι ή υποαπασχολούνται
ή εργάζονται με δουλικές σχέσεις εργασίας π.χ. στη «μεγάλη βιομηχανία» του
επισιτισμού-τουρισμού! Αυτό ακριβώς σημαίνουν οι φράσεις του Υπουργείου
Παιδείας που εναρμονίζονται με τις επιδιώξεις του ΣΕΒ (Συνδέσμου Ελλήνων
Βιομηχάνων) «για εκπαίδευση με έμφαση στην ποιότητα και συνάφεια δεξιοτήτων
διαχρονικής αξίας και βελτίωση της σύνδεσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης με την
αγορά εργασίας». Για τον ελληνικό καπιταλισμό, που βρίσκεται σε καθεστώς
ακήρυχτης χρεοκοπίας, είναι ζωτικής σημασίας να ρίξει κάθετα το μορφωτικό
και τεχνικό επίπεδο της εργατικής δύναμης – και μαζί μ’ αυτό ακόμα πιο χαμηλά
τους μισθούς.
Αυτό
σημαίνει η στροφή στις «πολλές και καλές δουλειές», όπως διαφημίζει και ο
Μητσοτάκης και ο ΣΕΒ, που λένε ότι το μέλλον είναι σε θέσεις εργασίας όπως «υπάλληλοι
γενικών δεξιοτήτων και προσόντων» (από μελέτη του ΣΕΒ). Δηλαδή με μια ελάχιστη,
γρήγορη και φτηνή κατάρτιση, χωρίς συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο (δηλ. μαζικό
προσανατολισμό των νέων προς τις σύντομες «σπουδές» και τα ιδιωτικά κολλέγια),
για να είναι έτοιμοι για το Νέο Σύστημα Εκμετάλλευσης, που μας θέλει σύγχρονους
δούλους, χωρίς εργασιακά και επαγγελματικά δικαιώματα! Όμως όλα αυτά «χάνονται»
στα κείμενα της ΠΚΣ/ΚΝΕ, που απλά βλέπει ότι δεν γινόμαστε ολοκληρωμένοι
επιστήμονες και διάφορα τέτοια. Ενδεικτικά, αναφέρουν το εξής, ξανά γενικόλογο
και αφηρημένο: «Διαχρονικά διαιωνίζουν τον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό
θεωρίας και πράξης, διακρίνοντας τα τμήματα και τα αντικείμενά τους σε εφαρμοσμένα
και μη. Κατακερματίζουν επιστημονικά αντικείμενα, σκορπώντας τις αναγκαίες
γνώσεις σε σεμινάρια, μεταπτυχιακά και πιστοποιήσεις. Λες και η επιστημονική
γνώση που συγκροτεί ένα αντικείμενο μπορεί να τεμαχιστεί».
Στην ουσία, αδιαφορούν για τη σκληρή πραγματικότητα ή δεν καταλαβαίνουν πως με βάση την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, ο ΣΕΒ προτείνει ως ιδανικά επαγγέλματα θέσεις γραμματέων, μισο-ειδικευμένων ή και ανειδίκευτων τεχνικών γενικών γνώσεων (βλ. https://www.kathimerini.gr/society/561533851/ereyna-sev-ta-enteka-epaggelmata-me-ti-megalyteri-zitisi-stin-ellada/).
Τι ισχυρίζεται η ΠΚΣ για το Πανεπιστήμιο της Επιχειρηματικότητας;
Σύμφωνα
με την ΠΚΣ/ΚΝΕ όλα τα παραπάνω αντιεκπαιδευτικά μέτρα έρχονται ως «φραγμοί
και εμπόδια σε σύγχρονα μορφωτικά δικαιώματα». Φυσικά, είναι σωστό ότι,
ιδιαίτερα σήμερα, ο εκπαιδευτικός μηχανισμός δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις
σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες της νεολαίας. Ένας ακόμα λόγος να παλεύουμε για
την ανατροπή αυτού του βάναυσου και καταστροφικού οικονομικού-κοινωνικού
συστήματος! Ωστόσο, με αυτά τα γενικά συμπεράσματα δεν βγάζουμε άκρη τι
πραγματικά συμβαίνει στην εκπαίδευση – που είναι πολύ χειρότερο και πιο
δραματικό από ό,τι καταλαβαίνει ή περιγράφει η ΠΚΣ/ΚΝΕ.
Σήμερα,
σε μια περίοδο κρίσης και όξυνσης της χρεοκοπίας του ελληνικού καπιταλισμού, «σύγχρονα»
σημαίνει ιδιωτικοποίηση-εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης, ένα Πανεπιστήμιο
Α.Ε., διάλυση των εργασιακών και επαγγελματικών δικαιωμάτων (δηλ. μετατροπή
του πτυχίου σχεδόν σε κουρελόχαρτο για δεκάδες χιλιάδες νέους). Οι γενικόλογοι χαρακτηρισμοί
της ΠΚΣ/ΚΝΕ φανερώνουν την εμμονή της να μη θέλει να αντιληφθεί τη βαθιά κρίση
του καπιταλιστικού συστήματος (αυτό είναι αποτέλεσμα της σταλινικής λογικής του
ΚΚΕ), αναμασώντας το αφήγημα πως υπάρχει «ανάπτυξη, απλά είναι για λίγους κι
όχι για τη νεολαία και τους εργαζόμενους».
Η
ΚΝΕ θεωρεί συμπερασματικά ότι «τα πανεπιστήμια είναι μπλεγμένα με την έρευνα
και τους στόχους της». Άλλη μια κοινοτοπία: αυτό συνέβαινε πάντα στον
σύγχρονο καπιταλισμό. Αλλά σήμερα, που επικρατεί μια ακραία
νεοφιλελεύθερη και αρπακτική πολιτική, έχουμε κάτι ακόμα χειρότερο. Οι ιδιώτες
εισβάλουν σε οτιδήποτε δημόσιο και δωρεάν υπάρχει για να το ιδιωτικοποιήσουν
και να το λεηλατήσουν – γιατί βλέπουν τα κέρδη τους με αρπακτικό τρόπο, πάνω
στα συντρίμμια της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Με αυτή την έννοια, οι
αναφορές για έρευνα σε βάθος κ.λπ. από τα ελληνικά πανεπιστήμια, είναι πολύ
περισσότερο προπαγάνδα της εκάστοτε κυβέρνησης, παρά έχουν σχέσεις με την
πραγματικότητα (άλλο ότι υπάρχουν επιμέρους προγράμματα κ.λπ. που βέβαια τα
εκμεταλλεύονται μεγαλοκαθηγητές και ιδιώτες).
Με την ευκαιρία, πρέπει να ξεδιαλύνουμε και έναν ακόμα μύθο, που αναμασάει η ΠΚΣ/ΚΝΕ (αλλά και τα ΕΑΑΚ): Δεν υπάρχει, όπως νομίζουν, ένα κύμα επενδύσεων, ιδιωτικών ή δημόσιων στην εκπαίδευση, με το οποίο αυτή θα «ευθυγραμμιστεί» και θα «υποταχθεί» στο κεφάλαιο και τα κέρδη. Και αυτό γιατί πολύ απλά δεν γίνονται επενδύσεις ούτε στο σύνολο της οικονομίας, για να γίνουν και στην εκπαίδευση – αυτά είναι τα πραγματικά στοιχεία: από το 2010, οι καθαρές επενδύσεις στην οικονομία είναι αρνητικές, δηλαδή δεν αναπληρώνουν ούτε τη φθορά των μηχανών, του εξοπλισμού κ.λπ. και έχουμε μεγάλη αποεπένδυση και συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης! Τα πράγματα είναι λοιπόν πολύ, πάρα πολύ χειρότερα απ’ ό,τι παρουσιάζονται στη «μη ολοκληρωμένη επιστημονική γνώση» της ΠΚΣ/ΚΝΕ!
Πού αποσκοπεί αυτή η ανάλυση της ΚΝΕ;
Η ΠΚΣ/ΚΝΕ
υπερθεματίζει τη «σύγχρονη γνώση και τα σύγχρονα πτυχία», εδώ λοιπόν θα
μπορούσαμε να τη ρωτήσουμε: Ποια είναι αυτά τα πτυχία σήμερα; Δηλαδή, που «πραγματικά»
θα εγγυόνταν ένα καλό μέλλον στους νέους; Υπάρχουν τέτοιες λύσεις και
διέξοδοι – και απλά δεν τις προωθούν οι ελληνικές κυβερνήσεις; Και αν είναι
έτσι, γιατί; Επειδή είναι κακές ή επειδή εκεί έχει οδηγήσει η κρίση του
καπιταλιστικού συστήματος; Ή, απ’ την άλλη, είναι μήπως αυτά τα πτυχία κάτι που
θα απολαύσουμε, μαζί με τους εργαζόμενους, μόνο σε μια σοσιαλιστική κοινωνία
στο απώτατο μέλλον;
Αυτά
τα ερωτήματα δείχνουν το αδιέξοδο όπου οδηγεί η λογική της ΠΚΣ/ΚΝΕ. Ουσιαστικά
γαντζώνονται από την ιδέα ότι το σημερινό πανεπιστήμιο μας παρέχει ελλιπείς
γνώσεις, που δεν είναι επικαιροποιημένες με την τελευταία λέξη της επιστήμης, «άρα»
τα πτυχία μας είναι υποβαθμισμένα. Αυτή η λογική, πέρα από εκτός τόπου και
χρόνου, είναι και βαθιά συντηρητική και αποπροσανατολιστική: γιατί πρακτικά
σημαίνει να αποδεχόμαστε ένα αέναο κυνήγι γνώσεων, δεξιοτήτων και «χαρτιών»
(μεταπτυχιακά, πιστωτικές μονάδες κ.λπ.), ακυρώνοντας στην πράξη την πάλη για
το δίκαιο αίτημα ότι το πτυχίο να αποτελεί τη μοναδική προϋπόθεση για δουλειά, συσκοτίζοντας
ότι κατεύθυνση του συστήματος είναι η ανεργία και η υποαπασχόληση των
νεών/αποφοίτων – καταλήγοντας να υποκλίνεται σε όσα λένε όλοι οι
νεοφιλελεύθεροι (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΚΙΝΑΛ κ.ά.) και οι υποστηρικτές του κάθε «Προσοντολογίου».
Από όλη αυτή την «ανάλυση» της ΠΚΣ/ΚΝΕ (την οποία άλλωστε, κατά βάση αποδέχονται και αναμασάνε ΕΑΑΚ, ΑΡΕΝ, αυτόνομοι-αναρχικοί), ένα πράγμα προκύπτει. Σκόπιμα υποβαθμίζουν και συσκοτίζουν το πόσο δραματική είναι η κρίση και κατ’ επέκταση το πόσο σαρωτική είναι η επίθεση στην εκπαίδευση. Ο στόχος είναι να μην «τρομάξουμε» οι φοιτητές, να πεισθούμε ότι μπορούμε «κανονικά» να κυνηγάμε το τέλος των σπουδών μας και τη συσσώρευση προσόντων, αρκεί στο μεταξύ να κάνουμε έναν «λογικό» αγώνα μαζί με την ΠΚΣ/ΚΝΕ ή απλά να την ψηφίζουμε. Τέλος, γιατί η ΠΚΣ/ΚΝΕ θέλει –λες και ζούμε σε άλλον αιώνα– να καλλιεργεί τις αυταπάτες τύπου «κοιτάω τις σπουδές μου», για να κερδίζει ψήφους, απλά ντύνοντάς της και με την ανάγκη της νεολαίας για «ολοκληρωμένη επιστημονική γνώση». Είναι η μετάφραση της εκλογικίστικης πρακτικής του ΚΚΕ μέσα στις σχολές.
ΦΘΑΝΕΙ ΠΙΑ ΜΕ ΤΙΣ
ΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΥΤΟΑΝΑΚΗΡΥΓΜΕΝΟΥΣ ΣΩΤΗΡΕΣ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ!
Διαπιστώνουμε
«παχιές υποσχέσεις και λόγια» με μοναδική πρόταση την «συμπόρευση με το ΚΚΕ και
την ΚΝΕ». Χωρίς καμία ουσιαστική πρακτική ανταπόκριση μέσα από τους αγώνες και
τις συλλογικές διαδικασίες του φοιτητικού κινήματος, τις οποίες έχουν
μετατρέψει σε σφραγίδες και κλειστές, ενίοτε ηλεκτρονικές, συνεδριάσεις μακριά
από τους φοιτητές. Να ξεπεράσουμε αυτόν τον γραφειοκρατικό σκόπελο που τίποτα
απτό δεν έχει να προτείνει στο φοιτητικό κίνημα, για να μπορέσουμε να σώσουμε
τη δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση μέσα από την ανασύνθεση και ανασυγκρότηση του
κινήματος προς όφελος μιας επαναστατικής πολιτικής, με όπλο μας την
αυτοοργάνωση!